برنامه‌ریزى توسعه
هر کشورى براى توسعه ملى خود، برنامه‌هاى خاصى دارد. هدف برنامه‌ریزى ملى دست‌یابى به توسعه سریع و متوازنِ اقتصادى و اجتماعى در کل کشور است. برنامه توسعه ملى هر کشور ترکیبى از برنامه بخش‌هاى مختلف یعنى غذا و کشاورزی، آموزش، بهداشت و تنظیم خانواده، صنعت، حمل و نق
ل و ارتباطات، مسکن، نیرو، رفاه اجتماعى و غیره است. همه این بخش‌ها بر سر منابع ملى با یکدیگر رقابت مى‌کنند.
در این ارتباط، برنامه‌ریزى توسعه ملى چنین تعریف شده است: برنامه‌ریزى مستمر، سازمان‌مند و هماهنگ براى سرمایه‌گذارى منابع کشور (نیروى انسانی، پول و مواد) در برنامه‌هائى که هر چه سریع‌تر جامعه را به توسعه اقتصادى و اجتماعى مى‌رساند.
ارکان مدیریت :
برنامه ریزی، سازماندهی ، (نظارت / کنترل) ، به کار گماردن(استخدام) ، رهبری هدایت از ارکان پنجگانه مدیریت محسوب میشوند ، که رکن اصلی ان برنامه‌ریزی است، برنامه‌ریزی فرآیند آگاهانه تصمیم‌گیری در مورد اهداف و فعالیتهای آینده یک فرد، گروه،واحد کاری یا سازمان است. مدیر یا مدیران برنامه‌ریزی، برنامه‌ریزی را با یک تحلیل موقعیتی آغاز مینمایند و درچارچوب محدودیت زمانی و منابع، اطلاعات مرتبط با مسأله مورد برنامه‌ریزی را جمع‌آوری و تفسیر مینمایند؛ سپس با تأکید بر‌خلاقیت، مدیران و کارکنان را تشویق کرده تا بر پایه نگرشی وسیع به امورشان بیندیشند؛ آنگاه با توجه به مزایا، مضرات و تأثیرات بالقوه هر‌گزینه، مناسبترین و امکان پذیرترین اهداف و طرحها را برگزیده و مدیران و کارکنان را توجیه نموده و منابع مورد نیاز را در اختیار آنان گذاشته و به انجام آن تشویق مینمایند. از آنجائیکه برنامه‌ریزی، فرآیندی پیش رونده و تکرار شونده است، مدیران باید بطور مستمر عملکرد واحدهای تحت تکفلشان را از جهت تطابق با اهداف و برنامه‌ها تحت نظر داشته باشند
تعریف جامع برنامه ریزی
برنامه ریزی یعنی ارائه طریق بر عملیات آینده که متضمن نتایج معین با هزینه مشخص و دوره زمانی معلوم است.
هدف از برنامه ریزی
۱- افزایش احتمال رسیدن به هدف، از طریق تنظیم فعالیتها
۲- افزایش منفعت اقتصادی از طریق مقرون به صرفه ساختن عملیات
۳- متمرکز شدن بر طریق دستیابی به مقاصد و اهداف و احتراز از انحراف از مسیر
۴- مهیا ساختن ابزاری بر کنترل
مراحل عمده برنامه ریزی
۱-آگاهی از فرصتها (مسائل و نیازها)
۲-تعیین اهداف کوتاه مدت
۳- تعیین مفروضات
۴-تعیین گزینه‌های مختلف
۵-ارزیابی گزینه‌های مختلف
۶- انتخاب یک راه
۷-فرموله‌کردن برنامه‌های فرعی
۸-کمّی کردن برنامه‌ها به وسیله بودجه‌بندی
برنامه ریزی اقتصادی
برنامه ریزی اقتصادی فرآیندی است که طی آن به صورت آگاهانه و ارادی به منظور رسیدن به اهداف مشخص اقتصادی انجام می گیرد .
برنامه ریزی اقتصادی مساوی است با مجموعه ای از عملیات اقتصادی برای دستیابی به اهداف مشخص اقتصادی جامعه
برنامه ریزی اقتصادی برای کنترل کلی ابعاد فعالیت های بخش خصوصی و بخش دولتی در تولید و تجارت خارجی می باشد
رشد
رشد به معنی بزرگ شدن است . بزرگ شدن می تواند در جنبه های طولی – وزنی – سطحی و حجمی باشد
رشد به مفهوم کمی که قابلیت اندازه گیری دارد مثل قد ، وزن ، سن ، جمعیت رشد در خانوار به رشد در شهرنشینی به رشد کارخانه به رشد جمعیت یک کشور رشد تغییر کمی هر متغیر در یک دوره زمانی معین و مشخص است
رشد اقتصادی یک پدیده کمی تغییرات در میزان تولید ملی است – بهترین تعریف را می توان به شرح زیر بیان کرد :
رشد اقتصادی یک کشور عبارت است از افزایش تولید ملی واقعی سرانه آن کشور در طول یک دوره بلند مدت – رشد اقتصادی یک کشور باعث می شود که آن کشور بتواد نیازهای شهروندان خود را بهتر برآورده نماید و استانداردهای زندگی شهروندانش را ارتقاء دهد .
توسعه
اصطلاحی که از جنگ جهانی دوم مطرح شد تولید به معنی گسترش و بهبود است به معنای خروج از لفاف یعنی خروج از جوامع سنتی به سمت جوامع صنعتی
علاوه بر داشتن بعد کمی ، توسعه دارای ابعاد کیفی می باشد سه جنبه مهم توسعه :
۱ – ارتقاء سطح زندگی مردم
۲ – ایجاد شرایطی که موجب رشد عزت نفس مردم می شوند
۳ – افزایش آزادی مردم
در مورد توسعه هر کشور باید سوال اساسی زیر پاسخ داد:
فقر ، بیکاری ، نابرابری چه تغییر کرده است
انواع توسعه اجتماعی / فرهنگی / سیاسی / انسانی
توسعه اقتصادی فراتر از رشد اقتصادی است توسعه اقتصادی فرآبنه ی است که در آن یکسری تحولاتی و تغییرات بنیادی در ساختاری اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی و سیاسی جامعه به وقوع می پیوندد و شرایط نامطلوب را برطرف می نماید توسعه اقتصادی مقطعی نیست بلکه تداوم دارد هیچگاه متوقف نمی شود و دائماً با شرایط در حال متغیر و تطبیق است